L’histoire de Vivian Maier est assez tragique dans le sens où elle a fini ses jours dans la plus grande pauvreté, ses négatifs ‘au clou’ et finalement confisqués pour non remboursement de dettes, et ‘reconnue’ quelques mois avant son décès. Fatum assez commun dans le monde artistique. Son œuvre plaira surtout aux nostalgiques de l’analogique, de la grande époque de la photographie de rue et les amateurs qui ont connu le temps ou on confisquait la salle de bain familiale pour y installer une chambre noire. À l’heure de Photoshop et du full-automatique on a peine à imaginer la complexité technique de ces images exposées prises avec un Roleiflex dans des miroirs, des rétroviseurs, des chromes de voitures, des vitrines … tout ce qui reflète. Car il y a toujours deux images : un autoportrait (ou   plutôt une ‘auto-présence’ et un environnement réflecteur. Point de narcissisme ni de  messages metaphysiques, simplement des lieux où elle a photographié son empreinte c.q. sa présence. Ce n’est pas l’expo de l’année mais si vous êtes de passage à Bruxelles cela vaut la peine, surtout si vous êtes photographe.

Le communiqué :

À partir du début des années cinquante et pendant plusieurs dizaines d’années, Vivian Maier (1926-2009) a été gouvernante d’enfants à New York et à Chicago. Une période qu’elle a mise aussi à profit pour observer et documenter méticuleusement le monde autour d’elle. Comme elle n’a pratiquement jamais développé ses négatifs, presque personne n’a vu son travail photographique de son vivant. Pendant toute sa vie, elle est restée dans l’anonymat et son œuvre n’a été découverte qu’en 2007 : plus de 120.000 négatifs, films super 8 et super 16, fragments audio, etc.  Une collection d’archives inédites présentée pour la première fois au public. La (re)découverte de cette artiste qui s’est consacrée corps et âme à son travail photographique a révélé un des plus grands talents de la photographie de rue.       

L’analyse de son œuvre met en avant des thèmes récurrents :  scènes de rue, portrait, monde des enfants et autoportraits, un des moyens d’expression qu’elle privilégie. Ces autoportraits sont à ce point nombreux, et leurs formes et variations diversifiées qu’ils en deviennent une langue dans la langue. L’expression d’une dualité, par des reflets de son visage ou de son ombre : chaque autoportrait de Vivian Maier produit une preuve irréfutable de sa présence. Un voyage à travers les rues de ces grandes villes au fil de plus de 80 autoportraits.  

Bozar , Rue Ravenstein 23

Mardi-Dimanche 10-18

10€

Het verhaal van Vivian Maier is nogal tragisch in die zin dat ze haar dagen in de grootste armoede eindigde, haar negatieven  in beslag genomen wegens niet-betaling van schulden, en pas een paar maanden voor haar dood ‘erkend’. Een klassiek patroon in de artistieke wereld. Haar werk zal vooral  de nostalgici aanspreken van de  analoge fotografie,van het grote tijdperk van de straatfotografie en fotografen die de tijd nog kenden waar de familiebadkamer in beslag werd genomen om een ​​donkere kamer te installeren. In het tijdperk van Photoshop en volautomatisch fotograferen is het moeilijk zich de technische complexiteit voor te stellen van deze beelden gemaakt met een Roleiflex in spiegels, achteruitkijkspiegels, etalages… alles wat reflecteert.  Er zijn altijd twee beelden zijn: een zelfportret (of liever een ‘zelf-aanwezigheid’) en een reflecterende omgeving. Geen narcisme of metafysische boodschappen, gewoon locaties waar ze haar afdruk c.q. haar aanwezigheid fotografeerde. Het is niet de tentoonstelling van het jaar maar als je in  Brussel bent is het de moeite waard, vooral als je een fotograaf bent.

Het communiqué : Vivian Maier (1926-2009) werkte vanaf begin jaren 50 verschillende decennia als kindermeisje in New York en Chicago. Ze documenteerde de wereld rondom haar nauwgezet maar drukte haar negatieven zelden of nooit af waardoor bijna niemand haar werk bij leven te zien kreeg.  Haar hele leven bleef ze in de anonimiteit tot in 2007 haar fotografisch corpus aan het licht kwam: meer dan 120.000 negatieven, super 8 en 16mm films, audiofragmenten, etc., een nooit eerder getoonde collectie die je nu voor het eerst kan ontdekken. Haar allesverslindende fotografische inspanningen maakte haar uiteindelijk tot een van de meest geprezen voorvechters van de straatfotografie. 

In haar werk vinden we steeds terugkerende thema’s: straattaferelen, portretten, de wereld van de kinderen, en ook een voorliefde voor zelfportretten. Die zijn er in overvloed in het werk van Vivian Maier, in een veelheid van vormen en variaties – tot het punt dat het bijna een taal binnen haar taal is. Een dualiteit. Weerspiegelingen van haar gezicht of haar schaduw: elk zelfportret van Vivian Maier is een bevestiging van haar aanwezigheid. De meer dan 80 zelfportretten nemen je mee op sleeptouw door de straten van deze grootsteden.

 BOZAR, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel.

 Van 1 april tot 21 juli 2022, dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur.

 10 euro volle prijs.