Het portret is een gezicht tekenen of schrijven, met als oorspronkelijk doel, de afwezigheid te doen vergeten, te compenseren. Le geste, la grimace, le vêtement, le décor même, tout doit servir à représenter un caractère zoals Baudelaire schrijft.
De eerste meesters (o.a. Van Eyck, Van Dyck, Memling) brengen vanaf de 16e eeuw, realistische portretten maar met een sterk idealiserende inslag.

 

Het portret is een gezicht tekenen of schrijven, met als oorspronkelijk doel, de afwezigheid te doen vergeten, te compenseren. Le geste, la grimace, le vêtement, le décor même, tout doit servir à représenter un caractère zoals Baudelaire schrijft.

De eerste meesters (o.a. Van Eyck, Van Dyck, Memling) brengen vanaf de 16e eeuw, realistische portretten maar met een sterk idealiserende inslag.

Dit blijft zo tot na de Renaissance, pas dan komen er meer emoties en enscenering bij de portretten. In de 20e eeuw komt daar ook nog het “vleselijke” bij, denk maar aan Lucian Freud.

Het schilderen van een model in zijn atelier is aan de hedendaagse kunstenaar niet meer besteed: een gevonden beeld, een krantenknipsel of een foto zijn vandaag voldoende om een prachtig schilderij te maken (denk maar aan de J.M. Dedecker – Luc Tuymans controverse)

‘These Strangers… Painting and People’ stelt negen buitenlandse kunstenaars – Nicole Eisenman, Victor Man, Alice Neel, Paulina Olowska, Nicolas Party, Elizabeth Peyton, Avery Singer, Henry Taylor en Katharina Wulff – tentoon, en elk van hen krijgt een eigen zaal.

Best een interessante tentoonstelling met weinig of niet gekende kunstenaars, maar waarom moet wederom die hoogdravende beschrijving gebruikt worden: Binnen onze netwerkcultuur waar het zelfbeeld wordt gekneed en gevormd via de blik van de omgeving, stelt de portretschilderkunst pertinente vragen bij begrippen als originaliteit, identiteit, gender, subjectiviteit en (zelf)bewustzijn.

Zeker sinds de opkomst van de fotografie, kan de kunstenaar zich alles veroorloven –  foto en film voldoen voor de realiteit – maar moeten wij ons altijd die problematische vragen stellen? Wat de kunstenaar wil uitbeelden, weten wij niet en dat hoeft ook niet; zijn motivatie kennen is niet noodzakelijk, wij geven aan het getoonde werk onze eigen interpretatie, en dat is al heel wat.

Eén kunstenaar speciaal vernoemen zou niet correct zijn voor de anderen, want allen komen met werken die, het ene al meer dan henry-taylor-2het andere, zeker de moeite waard zijn.

En voortgaande op mijn ervaring heb ik een aangename en interessante babbel gehad met enkele “erfgoedbewaarders”. Aarzel zeker niet om hun vragen te stellen; zij geven commentaar in mensentaal.

Kunstliefhebbers die van schilderkunst houden moeten zeker gaan, de anderen ook trouwens.

 

Wat zegt het museum

De tentoonstelling biedt geen overzicht maar verkent de individuele oeuvres van een aantal schilders die ons, vanuit de traditie van het portret, confronteren met het kijken naar het subject en de terugblik van de geportretteerde. Hun schilderijen geven de (intieme) ander weer tegen de achtergrond van de persoonlijke, maatschappelijke en culturele omstandigheden waarin zij als kunstenaar en mens bewegen.

In de loop van de kunstgeschiedenis evolueerde de schilderkunst van het aanbrengen van verf op een drager als een subjectieve daad naar een complexe praktijk die zich in een tussenzone bevindt. Het medium werd een domein waar het persoonlijke de massaproductie ontmoet. Manuele handelingen worden er gecombineerd met industriële technieken en de pure verbeelding gaat er gepaard met de toe-eigening van beelden uit de media en de kunsten.

De portretschilderkunst werkt onder diezelfde nieuwe omstandigheden. Waar het geschilderde portret aanvankelijk symbool stond voor het streven naar natuurgetrouwheid, speelde het nadien een cruciale rol bij de opkomst van het individualisme. Binnen onze netwerkcultuur waar het zelfbeeld wordt gekneed en gevormd via de blik van de omgeving, stelt de portretschilderkunst pertinente vragen bij begrippen als originaliteit, identiteit, gender, subjectiviteit en (zelf)bewustzijn.

Met werk van Nicole Eisenman, Victor Man, Alice Neel, Paulina Olowska, Nicolas Party, Elizabeth Peyton, Avery Singer, Henry Taylor en Katharina Wulff.

 

Openingsurenimg_0942

S.M.A.K. is open van dinsdag tot zondag.
– Weekdagen: 9:30 tot 17:30.
– Weekends, feestdagen en schoolvakanties: 10:00 -18:00.

 

Toegangsprijzen

 

8 euro/pp.       individueel bezoek

2 euro/pp.       jongeren van 19 tot en met 25 jaar

6 euro/pp.       groepen (vanaf 15 personen)

Gentenaars

senioren 65+

houders van een lerarenkaart

B-dagtrip

Gratis                        kinderen en jongeren tot en met 18 jaar

Gentenaars op zondag tussen 10u en 13u en tijdens de Gentse Feesten (op vertoon van identiteitskaart)

 

paulina-olowska-nicole-de-le-marge-rolling-stonesAu départ, le portrait sert à combler, à compenser l’absence ; c’est écrire ou dessiner un visage. “Le geste, la grimace, le vêtement, le décor même, tout doit servir à représenter un caractère” comme dit Baudelaire

Au seizième siècle, les premiers maîtres tels que Van Eyck, Van Dyck ou Memling, réussissent des portraits réalistes mais parfois fortement idéalisés. Cela durera jusqu’après la Renaissance ; ce n’est qu’alors qu’on y apporte plus d’émotion et de mise en scène. Au 20e siècle c’est le ‘charnel’ qui fait son apparition comme par ex. chez Lucian Freud.

Actuellement, pour l’artiste, plus besoin d’avoir le modèle dans son atelier, une image trouvée, une coupure de journal ou une photo, voilà tout ce qu’il faut pour faire une superbe peinture (rappelez-vous la controverse L. Tuymans / J.M. Dedecker).

‘These Strangers… Painting and People’ présente neuf artistes étrangers – Nicole Eisenman, Victor Man, Alice Neel, Paulina Olowska, Nicolas Party, Elizabeth Peyton, Avery Singer, Henry Taylor en Katharina Wulff – et chacun reçoit une salle entière.

Une exposition fort intéressante qui présente des artistes peu ou pas connus, mais pourquoi faut-il à nouveau employer des descriptions aussi pédantes : Au sein de notre culture de réseaux, où l’image de soi est pétrie et formée à travers le regard de l’entourage, la peinture du portrait pose des questions pertinentes sur des concepts tels que l’originalité, l’identité, le genre, la subjectivité et la conscience (de soi).

Depuis l’avènement de la photographie, l’artiste peut tout se permettre – photos et films suffisent à rendre la réalité – mais doit-on toujours se poser ces questions problématiques ?

Ce que l’artiste veut représenter, nous l’ignorons et c’est très bien ainsi ; nous donnons à l’œuvre notre propre interprétation, et c’est déjà pas mal.

Faire une mention spéciale pour un ou une des artistes, serait une injustice pour les non nommés, car tous montrent des œuvres, les unes plus que les autres, qui en valent la peine.

Et, fort de mon expérience, j’ai pu avoir un entretien intéressant et agréable avec quelques “gardiens du patrimoine”. N’hésitez surtout pas à leur poser des questions, ils donnent des commentaires en langage humain.

Les amateurs de peinture doivent certainement visiter cette exposition, les autres aussi d’ailleurs.

 

Que dit le musée

img_0944L’exposition ne propose pas d’aperçu, mais explore les œuvres individuelles d’un nombre de peintres qui, en partant de la tradition du portrait, nous confrontent à la vue du sujet et au regard que jette la personne représentée. Leurs peintures reflètent l’autre (intime) sous l’angle des circonstances personnelles, sociales et culturelles dans lesquelles ils évoluent comme artiste et comme personne.

Au cours de l’histoire de l’art, la peinture a évolué de la pose de couleurs sur un support comme un acte subjectif vers une pratique complexe qui se situe dans une zone intermédiaire. Le média devenait un domaine où le personnel rencontre la production de masse. Des actes manuels y sont combinés avec des techniques industrielles et l’imagination pure va de pair avec l’appropriation d’images provenant des médias et des arts.

La peinture de portraits travaille dans ces mêmes nouvelles conditions. Alors que le portrait peint était initialement un symbole de la recherche de la fidélité à la nature, elle a joué ensuite un rôle crucial dans la progression de l’individualisme. Au sein de notre culture de réseaux, où l’image de soi est pétrie et formée à travers le regard de l’entourage, la peinture du portrait pose des questions pertinentes sur des concepts tels que l’originalité, l’identité, le genre, la subjectivité et la conscience (de soi).

Avec des oeuvres de Nicole Eisenman, Victor Man, Alice Neel, Paulina Olowska, Nicolas Party, Elizabeth Peyton, Avery Singer, Henry Taylor et Katharina Wulff.

 

Heures d’ouverture

S.M.A.K. est ouvert de mardi à dimanche.

– En semaine: de 9h30 à 17h30.
– Week-end, jours fériés, vacances scolaires: de 10h à 18h.

Fermé le lundi et le 24, 25, 26 et 31 décembre 2016 et le 1er janvier 2017.

 

Tarifs

8 euro/pp.       visite individuelle

2 euro/pp.       les jeunes de 19 à 25 ans

6 euro/pp.       groupes à partir de 15 personnes
65+
Gantois
les enseignants: pass éducation en cours de validité

Gratuit                         les moins de 18 ans accompagnateurs de groupes et de personnes avec un handicap. avec carte membre VMHK, ICOM et presse pour les Gantois: chaque dimanche matin entre 10h et 13h et pendant les Fêtes de Gand (en montrant une carte d’identité)