De tentoonstelling “Falling for Beauty” gewijd aan Josef Hoffmann in het Museum voor Kunst & Geschiedenis in Brussel biedt een interessant perspectief op het werk van een kunstenaar die zijn stempel drukte op het Weense modernisme. De curatoren zijn erin geslaagd een goed uitgebalanceerde retrospectieve te creëren die een licht werpt op Hoffmanns stilistische en filosofische evolutie gedurende zijn zes decennia durende carrière. Zijn nadruk op schoonheid als een vector voor individuele en sociale transformatie wordt prominent benadrukt en biedt een diepgaande reflectie op de esthetische idealen van het begin van de twintigste eeuw. De tentoonstelling is niet erg groot, maar goed georganiseerd in een ruimte dicht bij de prachtige Horta-Wolferszaal, met een duidelijk verhaallijn die de bezoeker door de verschillende stadia van Hoffmanns carrière leidt. De verscheidenheid aan tentoongestelde werken, variërend van architectuur tot objectontwerp tot decoratieve kunst, biedt een complete visie op de veelzijdigheid van deze kunstenaar. Daarnaast voegt de aanwezigheid van zeldzame stukken uit privécollecties een unieke waarde toe aan deze retrospectieve. De gepresenteerde film is essentieel om de context volledig te begrijpen, maar vrij lang en de kijkomstandigheden zijn verre van comfortabel.
Hoewel Hoffmanns connectie met het Stoclethuis goed gedocumenteerd is, had een meer gedetailleerde verkenning van de interacties van de kunstenaar met zijn tijdgenoten de ervaring kunnen verrijken.
Kortom, “Falling for Beauty” is een goed ontworpen en informatieve tentoonstelling die art nouveau-liefhebbers en bewonderaars van Josef Hoffmann zal verrukken.
Het communiqué :
Josef Hoffmann – In de ban van schoonheid
Weense architect en ontwerper Josef Hoffmann (1870-1956) reisde in oktober 1955 naar Brussel ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van het Stoclet Huis, een ontwerp dat bekend raakte als ‘paleis’ en dat zijn leven en carrière een nieuwe wending gaf. De hardnekkige mythe rond dit gebouw, maar ook de uitzonderlijke productcultuur die voortvloeide uit het vakmanschap van de Wiener Werkstätte (Weense ateliers), beheersen tot op vandaag de studie van zijn werk. De tentoonstelling JOSEF HOFFMANN – In de ban van schoonheid tracht een breder perspectief te bieden door het kunstenaarschap van Hoffmann te belichten en, voor het allereerst in België, de ontwikkeling hiervan in de loop van zestig jaar productie.
De tijdloze schoonheid van Hoffmanns creaties toont niet enkel zijn belang als historische figuur, maar ook als bron van inspiratie voor meerdere generaties studenten zowel aan de Weense School voor Toegepaste Kunsten als elders, wat van hem een internationale referentie voor de postmoderne kunst maakt. Deze retrospectieve tentoonstelling beoogt een dieper inzicht te bieden in de idealen van Hoffmann en de evolutie hiervan, zowel voortvloeiend uit, als losstaand van de diverse ideologische en sociale omstandigheden waaronder ze tot stand kwamen. De tentoonstelling is samengesteld uit alom bekende werken afgewisseld met zeldzame stukken uit privéverzamelingen. De verhaallijn wordt verlevendigd door biografische details maar ook met nieuw opgedoken, nooit eerder bestudeerde gegevens. Dit alles om het begrip van deze spilfiguur van de moderne design te verbreiden.
Elk onderdeel van de tentoonstelling is opgebouwd rond een of meer maquettes – waaronder een nieuwe maquette van het paviljoen dat Hoffmann ontwierp voor de Werkbund tentoonstelling in Keulen in 1914 – die dienstdoen als voorbeeld en referentiepunt voor constellaties meubelstukken, voorwerpen, ontwerpen, textiel en documenten. Meerdere narratieven worden nevengeschikt, om zo elk aspect van de artistieke productie van Hoffmann te belichten, zij het architectuur, design, decoratieve kunsten, scenografie, schrijfkunst of onderwijs. Verder wordt klemtoon gelegd op zijn creatieve werkwijze en zijn kleurgebruik.
De tentoonstelling JOSEF HOFFMANN – In de ban van schoonheid die door zal gaan in het Brusselse Museum Kunst & Geschiedenis biedt de uitzonderlijke gelegenheid om een kunstenaar te ontdekken voor wie schoonheid een absolute vereiste was voor individuele en sociale transformatie.
Dit project kwam tot stand in samenwerking met het Museum für Angewandte Kunst (MAK) in Wenen. Uitgangspunt is het belangrijke wetenschappelijke onderzoek voor de tentooonstelling JOSEF HOFFMANN: Progress Through Beauty (2020/2021), samengesteld door Matthias Boeckl, Rainald Franz, Christian Witt-Dörring. Deze tentoonstelling is een van de blikvangers in het art-nouveaujaar in 2023 in Brussel.
***
Josef Hoffmann werd in 1870 geboren in Brtnice, Moravia, dat op dat ogenblik deel uitmaakt van het Oostenrijks-Hongaars keizerrijk, vandaag gelegen in de Tsjechische Republiek. Hij was architect en ‘allround designer’, een term die hem op het lijf was geschreven. Hij was een vernieuwer, maar zich zeer bewust van de traditie. Aan de Weense Academie voor Schone Kunsten kreeg hij les van Karl Freiherr von Hasenauer en Otto Wagner. Hij behoorde tot de oprichters van de Wiener Secession en was medestichter van de Wiener Werkstätte (1903-1932). Zijn meest opmerkelijke verwezenlijkingen zijn het Sanatorium Purkersdorf (1904-1905) en het Palais Stoclet in Brussel (1905-11). Meer dan zes decennia van zijn vijfentachtig jaar lange leven wijdde Hoffmann actief aan de kunst. Tot zijn dood in 1956 werkte hij onder vijf opeenvolgende politieke regimes. Tot op de dag van vandaag beïnvloedde hij honderden ontwerpers. Onafhankelijk van de heersende mode bleef Hoffmann altijd trouw aan zijn eigen en uitzonderlijk creatieve normen.
18 € (!)
di-zo : 10-17
L’exposition “Falling for Beauty” consacrée à Josef Hoffmann au Musée Art & Histoire de Bruxelles offre une belle perspective de l’œuvre d’un artiste qui a marqué de son empreinte le modernisme viennois. Les commissaires ont réussi à créer une rétrospective bien équilibrée qui met en lumière l’évolution stylistique et philosophique de Hoffmann à travers ses six décennies de carrière. L’importance qu’il accordait à la beauté comme vecteur de transformation individuelle et sociale est bien mise en avant, offrant ainsi une réflexion profonde sur les idéaux esthétiques du début du XXe siècle.
L’exposition n’est paqs très grande mais bien organisée dans une salle proche de la superbe salle Horta-Wolfers, avec une narration claire qui guide le visiteur à travers les différentes étapes de la carrière de Hoffmann. La variété des œuvres exposées, allant de l’architecture au design d’objets, en passant par les arts décoratifs, offre une vision complète de la polyvalence de cet artiste. De plus, la présence de pièces rares provenant de collections privées ajoute une valeur unique à cette rétrospective. Le film présenté est essentiel pour bien comprendre le contexte mais assez long et les conditions de vision loin d’être confortables.
Bien que la liaison entre Hoffmann et la maison Stoclet soit bien documentée, une exploration plus détaillée des interactions de l’artiste avec ses contemporains aurait pu enrichir l’expérience.
En bref, “Falling for Beauty” est une exposition bien conçue et instructive qui ravira les amateurs d’art nouveau et les admirateurs de Josef Hoffmann.
le communiqué :
Josef Hoffmann – Sous le charme de la beauté
En octobre 1955, l’architecte et designer viennois Josef Hoffmann (1870-1956) se rend à Bruxelles à l’occasion du 50e anniversaire de la maison Stoclet, projet qui deviendra connu sous le nom de « palais Stoclet » et marquera un tournant dans sa vie et sa carrière. Le mythe entourant ce bâtiment et la culture du produit ayant émergé du savoir-faire du Wiener Werkstätte (Atelier viennois) influencent encore aujourd’hui l’étude de son œuvre. Pour la première fois en Belgique, l’exposition JOSEF HOFFMANN – Sous le charme de la beauté a pour ambition de présenter de manière plus complète le travail de l’artiste autrichien et son évolution au cours de ses six décennies d’activité.
La beauté intemporelle des créations de Hoffmann démontre sa pertinence non seulement en tant que figure historique, mais aussi en tant que source d’inspiration pour différentes générations d’étudiants, que ce soit à l’École des arts appliqués de Vienne ou ailleurs, ce qui fait de lui une référence internationale pour les pratiques postmodernes. Cette rétrospective, la première consacrée à Hoffmann à Bruxelles, vise à offrir une analyse plus approfondie des idéaux de l’artiste et de leur évolution, à la fois en raison et indépendamment des diverses circonstances idéologiques et sociales dans lesquelles ils ont pris forme. L’exposition présente un éventail d’œuvres connues ainsi que plusieurs pièces rares provenant de collections privées. Le récit est émaillé de détails biographiques et de nouvelles analyses d’aspects précédemment négligés permettant d’approfondir notre compréhension de cette figure centrale du design moderne.
Chaque section de l’exposition est centrée sur une ou plusieurs maquettes, dont une nouvelle maquette du pavillon imaginé par Hoffmann pour l’exposition du Werkbund à Cologne en 1914, qui font figure d’exemples et de références clés pour appréhender une constellation de meubles, d’objets, de designs, de textiles et de documents. Une juxtaposition de récits est ainsi proposée, couvrant chaque aspect de la production artistique de Hoffmann : architecture, design, arts décoratifs, scénographie, écriture et enseignement. L’exposition se penche en outre sur sa méthode créative et son utilisation de la couleur.
L’exposition JOSEF HOFFMANN – Sous le charme de la beauté qui se tiendra au Musée Art & Histoire sera une occasion unique de découvrir un artiste qui considérait la beauté comme un élément essentiel à la transformation individuelle et sociale.
Développé en collaboration avec le Musée des Arts appliqués de Vienne (MAK), ce projet prend comme point de départ le travail scientifique majeur présenté dans l’exposition JOSEF HOFFMANN : Progress Through Beauty (2020/2021), mise sur pied par Matthias Boeckl, Rainald Franz et Christian Witt-Dörring. L’exposition est l’un des principaux événements de l’année de l’Art nouveau 2023 à Bruxelles.
***
Né en 1870 à Brtnice, en Moravie, région qui faisait alors partie de l’Empire austro-hongrois, aujourd’hui en République tchèque, Josef Hoffmann était un architecte et un designer « polyvalent » — un terme qui le décrit parfaitement. Doté d’un esprit novateur, il était pourtant particulièrement attaché à la tradition. Après avoir reçu l’enseignement de Karl Freiherr von Hasenauer et d’Otto Wagner à l’Académie des Beaux-Arts de Vienne, il co-fonda la Sécession viennoise et le Wiener Werkstätte (1903‑1932). Ses œuvres les plus notables sont le Purkersdorf Sanatorium (1904-1905) et le palais Stoclet à Bruxelles (1905-1911). Mort en 1956 à l’âge de 85 ans (il a ainsi connu cinq régimes politiques différents), Josef Hoffmann a été actif pendant plus de 60 ans et a influencé des centaines de designers jusqu’à aujourd’hui. Au fil des modes, l’artiste autrichien a toujours su rester fidèle à ses propres exigences créatives.
18 €
ma – di : 10-17
